Η ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ

   Η αρετή της φιλο-ξενίας

Θα ξεκινήσουμε κάπως ελαφρά το πολύ σημαντικό θέμα της φιλοξενίας με ένα αληθινό παράδειγμα προς αποφυγή για εμάς που θέλουμε να λεγόμαστε χριστιανοί. Κάποτε ένας χωριάτης έφυγε χαράματα από το σπίτι του και κατέβηκε στην Αθήνα με τη συγκοινωνία για να κάνει κάποιες δουλειές, το μεσημέρι έφτασε κατάκοπος και πεινασμένος σε κάποιους συγγενείς που είχε ειδοποιήσει ότι θα τους επισκεπτόταν, εκείνοι τον αντιμετώπισαν με αδιαφορία, του άνοιξαν την πόρτα, τον χαιρέτησαν τυπικά και αφού τον έβαλαν να καθίσει στο καθιστικό συνέχισαν μόνοι το γεύμα τους, το απόγευμα επιτέλους ρώτησαν τον επισκέπτη αν θέλει  ένα καφέ, φυσικά και αυτό ξερό χωρίς κέρασμα, τότε ο κακομοίρης ο μπαρμπα-Δημήτρης δεν άντεξε από την πείνα και είπε:- Ξέρεις ξαδέρφη εμείς στο χωριό συνηθίζουμε να πίνουμε τον καφέ με μια φέτα ψωμί.

 

Αυτή η στάση δείχνει την βαρβαρότητα των πόλεων, με ανθρώπους αλλοτριωμένους  από τους συνανθρώπους τους, πολλές φορές μπορεί κάποιος να είναι μόνος του σε μία πολυκατοικία και να πεθάνει χωρίς να πάρει είδηση κανείς γείτονας του, ίσως θα μας φανεί σκληρό αλλά είναι πραγματικό γεγονός ότι η άσχημη μυρωδιά της αποσύνθεσης ήταν η αιτία να καταλάβουν οι γείτονες ότι πέθανε κάποιος.

Η φιλοξενία είναι διάθεση της ψυχής, είναι η φιλόστοργη συμπεριφορά απέναντι στον πλησίον, είναι η ευχάριστη υποδοχή του ξένου. Π.χ. ένας επίσκοπος επισκέφθηκε έναν ενάρετο μοναχό στο φτωχό κελί του, εκείνος με πολλή αγάπη τον φιλοξένησε προσφέροντάς του για φαγητό ψωμί και αλάτι, τέλος ζήτησε συγνώμη γιατί δεν είχε κάτι καλλίτερο, ο δεσπότης όμως βλέποντας την καλοσύνη του, είπε: -Μακάρι όταν θα ξανάρθω να μην βρω ούτε αλάτι.

Η έννοια της φιλοξενίας σημαίνει αγαπώ τον ξένο, τον δέχομαι και τον περιποιούμαι ασμένως= με ευχαρίστηση, με χαρά, με προθυμία, με αγάπη. Η φιλοξενία είναι στάση ζωής. Όταν σε επισκέπτονται διώξε την θλίψη από το πρόσωπό σου, κρύψε την στην καρδιά σου. Π.χ. οι πατέρες της σκήτης έλαβαν εντολή από τον προεστό να μην βάλουν τίποτα στο στόμα τους για μία εβδομάδα, όμως επισκέφθηκαν κάποιοι προσκυνητές  τον αββά Μωυσή και εκείνος τους μαγείρεψε φακές για να τους περιποιηθεί. Κάποιοι από τους μοναχούς που είδαν τον καπνό και κατάλαβαν ότι μαγείρευε ο Μωυσής σκανδαλίστηκαν. Την Κυριακή ο προεστός που γνώριζε την αρετή του αδελφού μπροστά σε όλους είπε:- Σε συγχαίρω Μωυσή που χάριν μίας μεγαλύτερης εντολής της φιλοξενίας αναίρεσες μία πιο ελαφριά εντολή.

 

Στα αρχαία χρόνια η φιλοξενία ήταν ιερός θεσμός και έθιμο. Ήταν αναγκαία γιατί τότε οι άνθρωποι οδοιπορούσαν ή είχαν άλογα και κάρα και διένυαν μεγάλες αποστάσεις για να επισκεφτούν μία πόλη που διοργανώνονταν γιορτές και αγώνες. Οι ξένοι θεωρούνταν ιερά πρόσωπα που προστάτευε ο Ξένιος Δίας και η Αθηνά, υπήρχε εντολή να περιποιούνται τους ξένους μόνο όμως αν ήταν Έλληνες και τους αναγνώριζαν από την ελληνική γλώσσα και από την ενδυμασία, τους υπόλοιπους τους θεωρούσαν επικίνδυνους και βάρβαρους. Αν και ειδωλολάτρες θεωρούσαν         αμαρτία την κακή υποδοχή. Ο Όμηρος αναφέρει ότι ο Οδυσσέας περιπλανήθηκε στο ταξίδι του, όταν διασώθηκε στο νησί των Φαιάκων και φιλοξενήθηκε από την κόρη του βασιλιά Αλκίνοου την Ναυσικά.

Κάποιοι αξιώθηκαν να φιλοξενήσουν αγγέλους εξαιτίας της μεγάλης προθυμίας σε αυτή την αρετή, στην Π. Δ.  ο Λοτ, μη γνωρίζοντας ότι οι 2 ξένοι επισκέπτες ήταν άγγελοι, τους προστάτεψε από την μανία των Σοδομιτών και με αυτή την πράξη αμείβεται και ακούει την προτροπή να φύγει μαζί με την οικογένειά του από την πόλη που σε λίγο θα καιγόταν. Επίσης ο Αβραάμ του οποίου η φιλοξενία έμεινε παροιμιώδης στην ιστορία γιατί αξιώθηκε να δεχθεί στην κατοικία του Εκείνον που δεν μπορούν να χωρέσουν οι ουρανοί, τον Τριαδικό Θεό με τη μορφή αγγέλων και γι αυτή την αρετή αμείβεται με την ευλογία της τεκνογονίας.

Στην Κ. Δ.  ο Χριστός μας με την παραβολή της τελικής κρίσεως αποκαλεί ευλογημένους  που θα κληρονομήσουν την βασιλεία του Θεού, όσους τον φιλοξένησαν ‘’ ξένος ήμην και συναγάγετέ με ‘’, από την άλλη όμως πλευρά για όσους δεν τήρησαν αυτή την εντολή τους αποκαλεί καταραμένους και τους καταδικάζει στην αιώνια κόλαση. Ο Απ. Παύλος στην προς Εβρ. Προτρέπει: ‘’ της φιλοξενίας μη επιλαμβάνεσθε ‘’= μη λησμονείτε την φιλοξενία.

Σήμερα όταν μιλά κάποιος για φιλοξενία το θεωρεί ατυχία-κούραση-έξοδα-μπελά. Αυτό το συναίσθημα όμως οφείλεται στις υπερβολικές απαιτήσεις που έχουν οι άνθρωποι της εποχής μας, (σαν τη Μάρθα μεριμνούμε και τυρβάζουμε περί πολλών). Δεν χρειάζονται ακριβά φαγητά  και δώρα αλλά η στοιχειώδης περιποίηση, ένα βλέμμα κατανόησης, φιλική έγνοια, να ρωτήσεις για τη ζωή του φιλοξενούμενου, να τον παρηγορήσεις. Αντίθετα η αδιαφορία και η ψυχρότητα είναι ‘’ η ύβρη της σιωπής ‘’(Ευριπίδης).

 

Οι άγιοι μας είναι οι φωτεινοί αστέρες που μας δείχνουν τον δρόμο για την εφαρμογή αυτής της σπουδαίας εντολής. Ο Άγιος Σαμψών ο ξενοδόχος ήταν άμισθος ιατρός και ιερέας, προσπαθούσε να κρυφτεί από τους ανθρώπους, όμως ο αυτοκράτορας αρρώστησε βαριά και προσευχόταν για τη θεραπεία του εφόσον  κανείς γιατρός δεν μπορούσε να τον κάνει καλά, τότε σε όραμα είδε ότι κάποιος ιερέας και γιατρός ο Σαμψών μπορούσε να τον θεραπεύσει. Πράγματι αφού τον ανακάλυψε εκείνος τον θεράπευσε. Από ευγνωμοσύνη  ο βασιλιάς με την προτροπή του Αγίου έχτισε ένα νοσοκομείο που δεχόταν τους ασθενείς που ήταν ξένοι. Άλλο ένα παράδειγμα όσιος Μακάριος ο Αιγύπτιος επισκέφτηκε κάποτε έναν μοναχό και είδε πως ήταν άρρωστος, από συμπόνια τον ρώτησε τι επιθυμούσε να φάει για να γίνει καλά, ο μοναχός δίσταζε να ζητήσει αλλά ο όσιος επέμενε ώσπου αναγκάστηκε να πει πως ήθελε λίγο αλευρόσουπα. Ο Άγιος αμέσως έτρεξε να βρει αλεύρι αλλά σε ολόκληρη τη σκήτη δεν υπήρχε καθόλου γι αυτό από αγάπη για τον αδελφό έφτασε στην Αλεξάνδρεια 50 μίλια μακριά για να μαγειρέψει την αλευρόσουπα.

 

 Πρέπει και εμείς να γίνουμε περισσότερο φιλάνθρωποι όχι από οίκτο προς τους συνανθρώπους μας αλλά να τους βλέπουμε σαν όμοιους μας. Ευκαιρίες υπάρχουν πολλές, στην εργασία να πούμε στον υπάλληλο να κάνει ένα διάλλειμα, στην οικιακή βοηθό να της προσφέρουμε ένα σάντουιτς …

Η φιλοξενία είναι το καλλίτερο παράδειγμα για τα παιδιά μας, δεν διδάσκεται με λόγια αλλά βιώνεται. Τα παιδιά βλέπουν, κρίνουν, αντιγράφουν την συμπεριφορά των μεγάλων. Μακάρι να γίνει αφορμή αυτή η ομιλία ώστε να ανοίξουν τα μεγάλα κλειστά σπίτια να δέχονται με καρδιά που αγαπάει συγγενείς και φίλους.

 

Από όσους τον φιλοξενούν

Θυμάται ο ξένος πάντα

Εκείνον που με ξέχωρη

Τον καλοδέχθη  αγάπη!

(Ομήρου Οδύσσεια, μτφ. Αργ. Εφταλιώτη)

 

Χαρά στο σπίτι που ανοίγει, την πόρτα στον περαστικό.

Γιατί η πόρτα αυτή ανοίγει στην Παναγιά και το Χριστό.