ΙΛΑΡΟΝ ΔΟΤΗΝ ΑΓΑΠΑ Ο ΘΕΟΣ

Με τη Χάρη του Θεού θα  ασχοληθούμε με  ένα στίχο από την Πρὸς  Κορινθίους Β΄ Επιστολή  του Αποστόλου Παύλου(9,7), «ἱλαρὸν δότην ἀγαπᾷ ὁ Θεός»,δηλαδή «ήρεμο δωρητή αγαπά ο Θεός». Αυτός ο λόγος δείχνει τι θέλει από εμάς ο Θεός, όταν κάνουμε ελεημοσύνη. Μας θέλει φιλότιμους, ελεύθερους, σπλαχνικούς, να έχουμε αγάπη. Αν ξέρω ότι κάποιος έχει ανάγκη και μου ζητά ελεημοσύνη να του δώσω με χαρά, αυτό θα πει ιλαρότητα· αν όμως έχω ακούσει ότι δεν έχει ανάγκη τότε δεν είναι κακό να του πω την αλήθεια, χωρίς να τον επιπλήξω.

Όταν ένας φτωχός σου ζητά να τον βοηθήσεις, τότε έρχεται ο διάβολος στο λογισμό σου και προσπαθεί να στρέψει την καρδιά σου προς την αδιαφορία. Πρόσεχε μην παρασυρθείς, διώξε τα απάνθρωπα αισθήματα, ατένισε με αγάπη και οικτιρμούς τον αδερφό σου, βοήθησε τον πρόθυμα. Είναι μέλος Χριστού και δικό σου, ναός του Αγίου Πνεύματος· μη δυσανασχετείς, γιατί έχεις μπροστά σου τον Κύριο που είπε, αν προσφέρετε σε κάποιον πεινασμένο φαΐ, σε Εμένα τον Ίδιο το κάνετε. Ο Άγιος Νήφων Κωνσταντιανής είδε σε όραμα την αλήθεια αυτού του λόγου του Θεού: «Παρατηρούσα κάποιον άνθρωπο που έκανε κρυφά ελεημοσύνη· όταν τον πλησίαζαν φτωχοί έκανε πως τους έδιωχνε και κρυφά τους έβαζε στα χέρια λεφτά. Ήμουν τότε 12 χρονών και αναρωτήθηκα: ”Πώς λένε ότι ο Χριστός παίρνει στα χέρια Του πρώτος ό, τι δίνουμε στους φτωχούς, αφού ο Κύριος είναι στους ουρανούς στα δεξιά του Πατρός Του, πώς θα βρεθεί στη γη, για να πάρει ό, τι δίνουμε στους φτωχούς;”. Καθώς όμως βάδιζα, βλέπω ένα κουρελιάρη φτωχό που πάνω  απ’ το κεφάλι του στεκόταν ο Χριστός· τότε κάποιος έδωσε στο φτωχό ένα κομμάτι ψωμί και μόλις άπλωσε το χέρι του να το πάρει, άπλωσε και ο Κύριος το χέρι Του και πήρε το ψωμί, τον ευχαρίστησε και έπειτα το έδωσε στο φτωχό, χωρίς να γίνει αντιληπτός. Θαύμασα και πίστεψα ότι όποιος δίνει στους φτωχούς δίνει στα χέρια του Χριστού. Αυτό το θαύμα το βλέπω σ’ όλους τους φτωχούς, γι’ αυτό με δέος ασκώ όσο μπορώ ελεημοσύνη, που τόσο ευχαριστεί τον Κύριο!»

Αληθινά πάμπτωχοι, δυστυχείς και πανάθλιοι είναι εκείνοι που ενώ έχουν χρήματα δεν ελεούν, δεν βοηθούν τους ασθενείς και τους πτωχούς. Αυτοί είναι οι φιλάργυροι και οι άσπλαχνοι που σ’αυτή τη ζωή τρώνε 5 είδη φαγητών καθημερινά στο τραπέζι τους και δεν δίδουν ούτε λίγο άρτο στους φτωχούς. Εάν πεθάνουν αμετανόητοι, θα τους πάρουν οι δαίμονες και θα τους βασανίζουν αιωνίως. Όταν απουσιάζει η ελεημοσύνη, η κοινωνία μας καταντά εγωιστική, απάνθρωπη, ατομικιστική και γι’ αυτό γίνονται εξεγέρσεις και ταραχές. Ο Θεός θα κρίνει χωρίς έλεος αυτόν που δεν έδειξε έλεος «ἡ γὰρ κρίσις ἀνέλεος τῷ μὴ ποήσαντι ἔλεος»(Ἰακώβου.2.13). Χωρίς την ελεημοσύνη αχρηστεύονται και οι υπόλοιπες αρετές, όπως έγινε στην περίπτωση των 5 μωρών παρθένων. Ας ελεούμε, για να πάρουμε πίσω με τόκο όσα θα δώσουμε και κυρίως να κερδίσουμε την αιώνια ζωή.

Από πολύ παλιά μέχρι και σήμερα η Μητέρα  Εκκλησία μας δεν σταμάτησε να ασκεί έμπρακτα την αρετή της ελεημοσύνης. Γι’ αυτό το σκοπό ίδρυσε γηροκομεία, νοσοκομεία, ξενοδοχεία, όπου φιλοξενούσαν και φρόντιζαν τους ξένους για 2-3 χρόνια· παράλληλα τους ανέθεταν και εργασίες στον κήπο, σε χωράφια κ.α., διότι «εἴ τις οὐ θέλει ἐργάζεσθαι μηδὲ ἐσθιέτω»(Θεσσ. Β΄.3.10). Η Εκκλησία της Αντιόχειας έφτασε να συντηρεί 3.000 χήρες και φτωχούς τον 5ο αιώνα μ.Χ. Αυτή την εντολή δεν την είχαν παραλείψει ποτέ οι Άγιοι της Εκκλησίας μας, γι’ αυτό και πριν από την απόφασή τους να μαρτυρήσουν ή να γίνουν μοναχοί, διαμοίραζαν τις περιουσίες τους στους φτωχούς. Για παράδειγμα ο Μέγας Αντώνιος στα 18 του έτη, όταν πήρε την απόφαση να μονάσει, έδωσε τη μεγάλη του περιουσία στους πένητες, αφού άφησε ένα μέρος για τη συντήρηση της αδερφής του. Το ίδιο έκαναν και οι στρατιωτικοί Άγιοι μάρτυρες Γεώργιος και Δημήτριος. Μάλιστα κάποιοι Άγιοι απέκτησαν τιμητικά και τον τίτλο ελεήμονες, όπως ο Άγιος Φιλάρετος ο Ελεήμων, ο Άγιος Σαμψών ο Ξενοδόχος, γιατί φιλοξενούσε φτωχούς ξένους, ο Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων, Πατριάρχης Αλεξανδρείας, για τον οποίον θα αναφέρουμε λίγα σημεία από το Βίο του. Σε ηλικία 15 ετών του εμφανίστηκε μια ωραιότατη κόρη, η οποία του είπε ότι θα την νυμφευθεί ο Άγιος Ιωάννης και όταν τη ρώτησε πώς τη λένε, εκείνη του απάντησε: «ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ» και εξαφανίστηκε. Όταν έγινε Πατριάρχης, η πρώτη εντολή που έδωσε στους ιερείς του ήταν να ψάξουν και να σημειώσουν πόσοι Δεσπότες και Κύριοι υπήρχαν στην Αλεξάνδρεια και όταν τον ρώτησαν ποιους εννοεί, εκείνος απάντησε: «τους φτωχούς». Ο αριθμός των φτωχών στην Αλεξάνδρεια ήταν τότε 7.000.Επειδή τα ρούχα του ήταν πολύ φτωχικά και η ζωή του πολύ λιτή, ένας πλούσιος που τον αγαπούσε του πρόσφερε ένα ακριβό πάπλωμα για τον ύπνο του. Το βράδυ όμως που σκεπάστηκε ο Άγιος δεν μπορούσε να κλείσει μάτι, γιατί σκεφτόταν τους φτωχούς που ίσως κρύωναν εκείνη τη νύχτα. Έτσι το πρωί πούλησε το πάπλωμα και μοίρασε τα χρήματα σε αρκετούς φτωχούς. Τυχαία όμως στην αγορά ο πλούσιος που του είχε χαρίσει το πάπλωμα, το βρήκε, το ξαναγόρασε και το έστειλε πάλι στον Άγιο. Την άλλη μέρα όμως συνέβη το ίδιο, ο Άγιος πούλησε το πάπλωμα και ο πλούσιος του το ξαναπήγε πίσω, οπότε κάποια φορά που συνάντησε ο Άγιος τον πλούσιο του είπε χαμογελώντας: «Να δούμε ποιος θα κουραστεί πρώτος, εγώ που το πουλάω ή εσύ που μου το κάνεις δώρο;».

Ένα πιο ακραίο παράδειγμα είναι ο Άγιος Σεραπίων ο Σιδώνιος. Ο Άγιος αυτός λοιπόν– γνωστός για την ασκητικότητα και την ακτημοσύνη του – συνάντησε έναν άνθρωπο πάρα πολύ φτωχό. Τόσο δε ( = μάλιστα ) τον λυπήθηκε ώστε έβγαλε το επανωφόρι του και του το έδωσε. Προχωρώντας πιο πέρα, είδε κάποιον που έτρεμε από το κρύο. Τι να κάνει; Χωρίς να καθυστερήσει βγάζει και το εσωτερικό του ρούχο και του το προσφέρει. Τότε έμεινε γυμνός κρατώντας στα χέρια του το Ιερόν Ευαγγέλιον. Μόλις τον είδε γυμνό κάποιος γνωστός του τον ερωτά:

-Ποιος σε εγύμνωσε Άγιε του Θεού;

-Αυτό εδώ, απάντησε ο Σεραπίων, δείχνοντάς του το Ιερόν Ευαγγέλιον.

Δεν άργησε όμως να πουλήσει και αυτό το Ευαγγέλιο, προσφέροντας τα χρήματα σε φτωχούς.Κάποιος μαθητής του τον ρώτησε:

– Πάτερ μου, πού είναι το μικρό Ευαγγέλιο που είχες;
Του απάντησε:

– Δεν είπε ο Κύριος “πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτωχοῖς;“. Σ΄αυτό κι εγώ πειθάρχησα. Σκέφτηκα πως δεν έπρεπε να λυπηθώ ούτε κι αυτό το βιβλίο, οπού είναι γραμμένα τα παραγγέλματα του Κυρίου, αλλά να το πουλήσω χάριν των φτωχών.

Ένας γέροντας έλεγε σε κάποιους πιστούς: ”Πολλές είναι οι διαφορές στο σκοπό της ελεημοσύνης·άλλος προσφέρει για να ευλογηθεί το σπίτι του, η εργασία του, τα παιδιά του, οι κεκοιμημένοι…Ο Θεός δεν καταφρονεί κανέναν και δίνει στον καθένα ό, τι επιθυμεί, όταν δεν βλάπτεται η ψυχή του. Εσύ, όταν κάνεις ελεημοσύνη, κάν’ το για την ψυχή σου”. Είναι και μερικοί που θυμώνουν, όταν δίνουν κάτι στους φτωχούς. Και ενώ ο Θεός πρόσταξε τα πρώτα γεννήματα ζώων-καρπών να προσφέρονται για τη συγχώρεση των αμαρτιών, οι πλούσιοι κάνουν το αντίθετο, τα ωφελιμότερα τα κρατούν για τον εαυτό τους και στους φτωχούς δίνουν τα πιο άχρηστα. Για παράδειγμα πίνουν το καλό κρασί και δίνουν το ξινό, το βρωμισμένο, τα κατακάθια στους φτωχούς. Τρώνε τα καλά φαγητά και δίνουν σάπια. Φορούν πολυτελή ενδύματα και δίνουν τα ξεσχισμένα και τα κουρέλια. Έτσι έκανε και ο Κάιν και ενώ πρόσφερε δεν ευχαρίστησε το Θεό, αλλά και Τον θύμωσε. Η ελεημοσύνη που γίνεται με κακή γνώμη είναι σίχαμα για το Θεό, όπως το θυμίαμα των Ιουδαίων που διά μέσω του στόματος του προφήτη είπε πως το σιχαίνεται. Και αφού ο προφήτης είπε αυτά, προσευχήθηκε μπροστά στους πιστούς και είπε: ”αν είναι αλήθεια όσα είπα, αυτή η κολόνα που βρίσκεται μπροστά μας να κοπεί στη μέση”, και αμέσως κόπηκε στα δύο.

Πώς να ελεούμε;

Α)Η ελεημοσύνη μας να γίνεται με προθυμία, απλοχεριά, να προέρχεται από αγάπη και ευσπλαχνία, γιατί κατά  τον απόστολο Παύλο «ὁ σπείρων φειδομένως φειδομένως καὶ θερίσει, καὶ ὁ σπείρων ἐπ’ εὐλογίαις ἐπ’ εὐλογίαις καὶ θερίσει. Ἕκαστος καθὼς προαιρεῖται τῇ καρδίᾳ, μὴ ἐκ λύπης ἤ ἐξ ἀνάγκης· ἱλαρὸν γὰρ δότην ἀγαπᾷ ὁ Θεός»(Κορ. Β΄.9.6-7). Δηλαδή αυτός που σπέρνει με τσιγκουνιά πολύ λίγα θα θερίσει και αυτός που σπέρνει πολλά και με προθυμία θα θερίσει πολλά. Αυτός που ελεεί πρέπει να δίνει με την καρδιά του χωρίς να λυπάται, αλλά ούτε να δίνει μόνο και μόνο για να ξεφορτωθεί το φτωχό. Σ’αυτά τα λόγια κρύβεται το μυστήριο της ελευθερίας. Ο Θεός θέλει ο άνθρωπος να δίνει ελεύθερα δίχως να πιέζεται και κατόπιν να λυπάται.  Θέλει να μας δώσει όσο του δώσουμε, αλλά μας προτιμά ολόκληρους, για να μας δοθεί όλος. Οι Άγιοι έδιναν από ευσπλαχνία. Μια μέρα, ένας πτωχός με πολυμελή οικογένεια κτύπησε την πόρτα της επισκοπής του Αγίου Σπυρίδωνα. Πλησίασε τον Άγιο και με δάκρυα του ζήτησε ένα δάνειο. Το ήθελε για να πληρώσει κάποιο χρέος του σ’ ένα πλούσιο, που απειλούσε να του πωλήσει το σπίτι του. Πού να βρει όμως ο Άγιος ένα τόσο μεγάλο ποσό;Στον πόνο που του δημιουργούσαν τα πικρά δάκρυα του πτωχού, που από τη θλίψη σπάραζε, ο στοργικός επίσκοπος καταστενοχωρημένος άρχισε να βηματίζει. Ξάφνου εκεί μπροστά του, πήρε το μάτι του ένα φίδι να σέρνεται μέσα στην πρασινάδα. Σαν αστραπή πέρασε από το νου του το ραβδί του Ααρών, που στο παλάτι του Φαραώ τ’ άφησε να πέσει στη γη κι έγινε φίδι. «Ας ήταν, Κύριε, το φίδι αυτό να γινόταν χρυσάφι για τον πτωχό αυτόν οικογενειάρχη», είπε σιγανά. «Ναι, Κύριε. Ας γινόταν χρυσάφι, για να βοηθηθεί το δυστυχισμένο αυτό πλάσμα σου», ξανάπε και σήκωσε το χέρι. Το φίδι σταμάτησε. Κι ο Άγιος έσκυψε και το πήρε. Στο χέρι του το σιχαμερό ερπετό μεταμορφώθηκε κι άστραψε τώρα χρυσαφένιο. O πτωχός γεμάτος χαρά πήρε το χρυσάφι κι έτρεξε και το ‘δωσε ενέχυρο στον πλούσιο δανειστή. Όταν αργότερα με τη βοήθεια του Θεού πλήρωσε το χρέος του, ο δανειστής του επέστρεψε το χρυσαφένιο ενέχυρο. Κι ο πτωχός το πήρε και με δάκρυα ευγνωμοσύνης το γύρισε στον Άγιο. Αυτός, αφού το έλαβε στα χέρια, έστρεψε τα μάτια στον ουρανό, δόξασε τον Θεό για την άπειρη φιλανθρωπία του κι ύστερα το έριξε στη γη. Και ώ του θαύματος! Το χρυσάφι έγινε και πάλι φίδι κι έφυγε από μπροστά τους.

Δεν πρέπει να στεκόμαστε απέναντι στο Θεό σαν έμπορο:να δώσω 10, για να πάρω 1000. Ένα παιδάκι ζήτησε χαρτζιλίκι από τον πατέρα του και το έδωσε σε ένα φτωχό. Ο πατέρας του θαύμασε και το παιδί απάντησε πως το έκανε για να λάβει εκατονταπλασίονα από το Θεό. Αυτό όμως δεν είναι σωστό, δεν δίνουμε για να μας δώσει ο Θεός, αλλά από ευσπλαχνία. Να μην γίνεται η ελεημοσύνη  ἐξ ἀνάγκης ή λύπης. Μπορεί κάποιοι να σκέφτονται: «Ε!, αφού υπάρχει η εντολή, τι να κάνω; Θα βοηθήσω τους φτωχούς». Δεν είναι σωστό να δίνουμε με τέτοια διάθεση. Προτιμά ο Θεός κρύους παρά χλιαρούς.

Β)Η ελεημοσύνη πρέπει να γίνεται με κάθε μυστικότητα μακριά από τυμπανοκρουσίες και επίδειξη, και στα κρυφά. Υπέροχη και θαυμαστή έμεινε στην ιστορία η βοήθεια των τριών φτωχών κοριτσιών από τον Άγιο Νικόλαο, όχι τόσο για το ποσό των χρημάτων – κι αυτό βέβαια ήταν αξιόλογο – αλλά προπάντων για τη διακριτικότητα της πράξεως του. “Δεινόν η πενία “, λέγει ο ιερός Χρυσόστομος. Τυφλώνει κάποτε τον άνθρωπο και κάνει τα μη πρέποντα. Ήτανε κίνδυνος λοιπόν και για τα τρία εκείνα κορίτσια να οδηγηθούν στην διαφθορά. Ο πατέρας τους έφτασε στην απελπισία. Αλλά ο Άγιος Νικόλαος γεμάτος αγάπη και διάκριση σπεύδει στην κατάλληλη στιγμή. Λαμβάνει όλα τα μέτρα ώστε η πράξη του να παραμείνει άγνωστη και μυστική από τους ανθρώπους. Εφαρμόζει το του Κυρίου “μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου, τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου”(Ματθ.6.4).Χωρίς χρονοτριβή παίρνει ένα καλογεμισμένο σακουλάκι με χρυσά νομίσματα κι έρχεται με προφύλαξη, αργά τη νύχτα, ρίχνει το πολύτιμο δέμα από το παραθυράκι μέσα στο σπίτι και φεύγει γρήγορα.Ο πατέρας των κοριτσιών δεν πίστευε στα μάτια του. Όταν ο Άγιος Νικόλαος πληροφορήθηκε πως ο πατέρας πάντρεψε την πρώτη του κόρη, πήγε και ξανάριξε άλλο σακουλάκι με χρήματα με τον ίδιο τρόπο. Θερμές ήταν του φτωχού πατέρα οι ευχαριστίες και δοξολογίες στον Πανάγαθο Κύριο. Έτσι πάντρεψε και τη δεύτερη.Ωστόσο πρέπει να μην του διαφύγει ο ευεργέτης. Προαισθάνεται ότι θα ξανάρθει και αναμένει άγρυπνος ώστε μόλις ακούσει θόρυβο που θα προδώσει την παρουσία του, να τρέξει, να τον πιάσει, να δει ποιος είναι αυτός ο τόσο καλός άνθρωπος, που έσωσε κι αυτόν και τα κορίτσια του. Έτσι κι έγινε. Δεν πέτυχε στην τρίτη μυστική του απόπειρα ο φιλόστοργος και φιλόπτωχος Άγιος. Τρέχοντας ο πατέρας τον αναγνώρισε και τον ευχαρίστησε που έσωσε με την πράξη του τρεις ψυχές από τη διαφθορά. Ο Άγιος Νικόλαος του μίλησε με πολλή αγάπη, δεσμεύοντάς τον να μην αναφέρει το γεγονός σε κανέναν.

* * *

Η ελεημοσύνη πρέπει να συνοδεύεται και με άλλες αρετές, όπως την προσευχή: να προσευχόμαστε να  βοηθήσει ο Θεός τους φτωχούς, τους ασθενείς, τους άνεργους, αλλά και να φωτίζει ο Θεός τους αμαρτωλούς να έρθουν στο δρόμο του Θεού. Όταν η ελεημοσύνη συνδυάζεται, ασκείται, παράλληλα με την προσευχή γίνεται ένα δυνατό ζευγάρι αρετών που κατορθώνει να προβάλει με επιτυχία ενώπιον του Θεού όλα τα αιτήματα και τις ανάγκες του ανθρώπου. Η ελεημοσύνη έχει πολλή παρρησία στο θρόνο του θείου ελέους και γι’ αυτό γίνεται το όχημα που μεταφέρει την προσευχή στο θρόνο του Θεού. Ο Εκατόνταρχος Κορνήλιος ήταν άνθρωπος ευσεβής και ελεήμονας και προσευχόταν πάντοτε στο Θεό : ”…ποιῶν τε ἐλεημοσύνας πολλὰς τῷ λαῷ καὶ δεόμενος τοῦ Θεοῦ διὰ παντός” (Πράξ.10.2-3). Μια μέρα κατά την απογευματινή του προσευχή, φάνηκε μπροστά του ένας άγγελος και του είπε∙ «Αἱ προσευχαί σου καὶ αἱ ἐλεημοσύναι σου ἀνέβησαν εἰς μνημόσυνον ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ»(Πράξ.10.4-5).Οι ελεημοσύνες του μετέφεραν τις προσευχές του στο θρόνο του Θεού. Από το γεγονός αυτό βεβαιωνόμαστε ότι οι προσευχές του ελεήμονα ανθρώπου, δεν μένουν αναπάντητες αλλά και εισακούονται πολύ από το Θεό.

Με την ελεημοσύνη σβήνουν οι αμαρτίες μας, όπως ο ήλιος λιώνει το χιόνι, αλλά όχι οι θανάσιμες αμαρτίες· αυτές χρειάζονται το Μυστήριο της Εξομολόγησης. Ένας άνθρωπος, επειδή έκανε η γυναίκα του έκτρωση, έδινε χρήματα σε ένα ορφανοτροφείο και του είπε κάποιος: «καλή είναι η πράξη σου, αλλά για να φτιάξει η σχέση σου με το Θεό και να φύγουν οι ενοχές που σε βασανίζουν, πρέπει να εξομολογηθείς».

Ο ιερός Χρυσόστομος, μιλώντας πάνω στο Μακαρισμό του ελεήμονος, λέει: «Εγώ νομίζω, ότι εδώ δεν εννοεί μόνον εκείνους που ελεούν με χρήματα, αλλά και εκείνους που ελεούν και με πράγματα. Η εντολή είναι πλατειά και έχει πολλούς και διάφορους τρόπους να ελεήσει κάποιος». Η ελεημοσύνη λοιπόν, δεν είναι μόνο η μετάδοση χρημάτων, αλλά και κάθε άλλου αγαθού ή πράξης, ικανοτήτων και ταλάντων.Για παράδειγμα, ελεημοσύνη είναι, και όταν ο τεχνίτης μεταδίδει την τέχνη του, ο δάσκαλος, ο επιστήμονας, ο γιατρός, όταν μεταδίδουν τις γνώσεις και τη βοήθειά τους σ’αυτούς που έχουν ανάγκη. Αλλά και η συμπαράσταση στον κλονιζόμενο στην πίστη∙ η επίσκεψη στους ασθενείς, και η ηθική και πνευματική βοήθεια στις χήρες και τα ορφανά. Και ένας καλός λόγος για παρηγοριά είναι μεγάλη ελεημοσύνη, όπως λέγει και η Γραφή. ”Οὐχί καύσων ἀναπαύῃ δρόσος; Οὔτω κρεῖσσον λόγος ἤ δόσις. Καὶ ἰδοὺ λόγος ὑπὲρ δόμα ἀγαθόν…” ( Σ. Σειράχ.18.16-17).  Δηλαδή, δεν θεραπεύει η δροσιά τη μεγάλη ζέστη;Έτσι και ο λόγος ο καλός αναπαύει, περισσότερο από τα χρήματα. Και ιδού, ο λόγος ο καλός είναι πιο μεγάλο αγαθό από τη χρηματική δόση.

Η ελεημοσύνη επεκτείνεται και στη συγχώρηση αυτών που μας έβλαψαν. Συγχώρεσες; Ελέησες την ψυχή αυτού που σου έφταιξε. Και η ελεημοσύνη της ψυχής είναι ανώτερη από την ελεημοσύνη του σώματος.

Η ελεημοσύνη έχει θεϊκή καταγωγή. Ο Θεός  είναι ο κατ’ έξοχήν ελεήμων και διδάσκει έμπρακτα την ελεημοσύνη. Από απέραντη αγάπη δημιούργησε τον κόσμο και με την Πρόνοιά Του τον συντηρεί. Και τον Ίδιο τον Υιό Του παρέδωσε ακόμα στη Σταύρωση και το θάνατο ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς. Δεν κουράζεται να ελεεί. Ο σοφός Σολομών λέγει∙ ”᾿Ελεεῖς δὲ πάντας, ὅτι πάντα δύνασαι καὶ παρορᾶς ἁμαρτήματα ἀνθρώπων εἰς μετάνοιαν”. (Σοφ. Σολ.11.23). Δηλαδή, όλους τους ελεείς, γιατί όλα μπορείς να τα κάνεις και παραβλέπεις τα αμαρτήματα των ανθρώπων, για να μετανοήσουν βλέποντες τις ευεργεσίες σου. Απόδειξη αυτής της χωρίς διάκριση ελεημοσύνης του Κυρίου, είναι ότι καθημερινά ανατέλλει τον ήλιό του επί πονηρούς και αγαθούς, και βρέχει επί δικαίους και αδίκους ( Ματθ.5.45). Γι’αυτό και εμείς αποκτάμε συγγένεια με το Θεό, όταν ακολουθούμε το Θεό σ’αυτή την εντολή.